Vitreolizis ilə Gözdə Uçuşmaların müalicəsi

Zamanla və ya anidən gözlərinizin önündə görünməyə başlayan kiçik tünd rəngli cisimciklər kimi ortaya çıxan, "göz uçuşması" olaraq da bilinən "Degenerativ Vitreus" xəstəliyi, linza və retina arasında olan və gənc yaşlarda tamamilə şəffaf vitreus mayesinin göz yaşlandıqca pozularaq mayeləşmə formasını itirməsi nəticəsində meydana gəlir.

Gözdə uçuşmalar necə nəzərə çarpır?

Vitreusun quruluşunun pozulması ilə bu gel maddəsinin kollagen lifləri çökür və bunlar gözdə uçuşan cisimciklər kimi görünür. Çökmə nəticəsində retinada kölgə yaradan cisimlər, ləkələr, iplər və hörümçək torları kimi fərqli formalarda görünüşə səbəb ola bilər. Uçuşmalar, göz hərəkətləri nəticəsində, meydana gəldikdə, müvəqqəti bulanıq görmə və parıltıya səbəb olub, sürücülük, oxuma və buna yaxın işlərdə çətinlik yarada bilər. Səma kimi açıq sahəyə baxarkən nəzərə çarpır. Gündəlik həyatda, insanın görmə rahatlığını pozan və bu günə qədər müalicə seçimi olmayan bu narahatlıq lazerlə aradan qaldırıla və ya təsirləri azaldıla bilər.

   

Gözdə uçuşmalara kimlərdə rast gəlinir?

Gözün arxasındakı maye kisəsinin içindəki kiçik cisimciklərin yaratdığı kölgələr, uçuşmalara səbəb olur və hər 10 nəfərdən 7-nin həyatını narahat edir. Uçuşmalar hər yaşda görünə bilər. Xüsusilə gənclərin müayinəsi bu baxımdan vacibdir.

Cisimciklərin, göz içindəki linzaya və retinaya çox yaxın olması lazer tətbiqinə mane olur. Bununla birlikdə, cisimciklərin əksəriyyəti təbii linza və retinadan uzaqda və ümumiyyətlə vitreusun mərkəzi hissəsində meydana gəlir. Bu vəziyyətdə, xəstənin Vitreoliz müalicəsi üçün uyğun şərtlərə sahib olduğunu demək olar. Bu qiymətləndirmə mütəxəssis həkim tərəfindən aparılmalı və əldə olunan nəticəyə görə müalicəyə başlanmalıdır.

Hər növ göz uçuşması, lazer üçün uyğun olmaya bilər. Müvafiq göz uçuşma növlərini təyin etmək üçün ilk olaraq tam göz müayinəsindən keçmək lazımdır. Uçuşma növü lazer tətbiqinə uyğundursa, bir və ya daha çox seansda lazer tətbiq edərək gözün arxasındakı bu uçuşmalara səbəb olan kiçik hissəcikləri aradan qaldırmaq və ya azaltmaq mümkündür.  

Gözdə uçuşmaların tipləri

Lifli Uçuşma: Vitreusdakı kollagen liflərinin birləşməsi nəticəsində əmələ gələn bu incə, sıx uçuşmalara bir çox nöqtə və ya lif tərzi hörümçək torları şəklində rast gəlmək olar. Əsasən, gənc yaşdakı xəstələrdə rast gəlinir; ölçüsünə və yerləşməsinə görə bu uçuşmalar Vitreolizis Lazerlə müalicə edilə bilər.

Yayılmış Uçuşma: Bulud kimi görülən bu uçuşma növü, insanların təbii yaşlanma prosesi nəticəsində baş verir. Bu tip uçuşmaların müalicəsində, uğurlu nəticələr əldə etmək üçün daha çox vitreoliz lazer seansları tələb olunur.

Weiss Ring Uçuşması: Halqa şəklində baş verən bu uçuşma, əsasən linza və retinadan etibarlı məsafədə olan böyük bir uçuşmadır. Təhlükəsiz məsafədə olması, Vitreolizis ilə təhlükəsiz və təsirli şəkildə müalicəyə şərait yaradır.   

Vitreolizis müalicəsi

Gözdəki uçuşan cisimcikləri azaltmaq üçün tətbiq olunan lazer müalicə üsulu olan Vitreoliz, gözə xaricdən tətbiq olunan, ağrısız və uçuşmaları azaldan, görmə rahatlığını bərpa edə bilən üsuldur. Vitreolizin müalicəsində əsas məqsəd, gözdə uçuşma olmadan, xəstənin gündəlik görmə rahatlığını təmin etməkdir. 

  

Vitreolizis müalicəsinin tətbiqi

Prosedur başlamazdan əvvəl, mütəxəssis həkim gözü yumşaq bir anestezik göz damlası ilə keyləşdirir və prosedurun ağrısız olmasını təmin edir. Müalicə zamanı lazer şüası, xüsusi hazırlanmış mikroskop və xüsusi linzalar vasitəsilə gözə yönəldilir. Gözdəki vitreus gel quruluşundakı cisimciklərin təbiətindən asılı olaraq, prosedur seanslar şəklində aparılır və hər seans təxminən 15 dəqiqə çəkə bilir.

Müşahidə olunan obyektlərin ölçüsü və sayı əsas götürülsə də, müalicəni başa çatdırmaq üçün 2 və ya 3 seans tələb oluna bilər. Vitreoliz lazer müalicəsinin əsası, nanosaniyəli lazer çəkilişlərindən istifadə edərək görmə rahatlığını pozan gözdə uçuşan hissəciklərin aradan qaldırılmasına əsaslanır. Uçuşan cisimciklərin kollagen və hialuronik molekulları lazerlə qaza çevrilir. Prosesin sonunda, bu cisimciklərin əksəriyyəti və ya əhəmiyyətli bir hissəsi məhv edilir və ya görmə qabiliyyətinə əhəmiyyətli dərəcədə maneə törətməyən ölçülərə gətirilir. Müalicədən sonra, xəstənin görmə sahəsinin aşağı hissəsində kiçik və qaranlıq ləkələr müşahidə etməsi normaldır. Qaza çevrilən molekulların təsiri olan bu vəziyyət qısa müddətdə yox olur.

Vitreolizis müalicəsi kimlər üçün uyğundur?

Bu günə qədər davam edən klinik tədqiqatlar, vitreoliz lazer metodunun bir çox xəstə üçün gözdə uçuşan cisimcikləri aradan qaldırılması və ya azaldılmasında təsirli və təhlükəsiz bir müalicə üsulu olduğunu göstərdi. Bəzi insanlar, göz quruluşlarına görə bu prosedura uyğun olmaya bilər. İnsanların vitreoliz müalicəsinə uyğun olub-olmadığını mütəxəssis həkim tərəfindən müəyyən oluna bilər.

Vitreoliz lazer müalicəsindən başqa, xəstəliyin diaqnozundan asılı olaraq cərrahi müdaxiləyə ehtiyac yarana bilər. Təcrübəli bir mütəxəssisin nəzarəti altında aparılacaq cərrahi əməliyyatla göz daxilii gelin bir hissəsi və ya lazım olduqda, vitreus mayesinin hamısı çıxarılır və yerinə xüsusi bir elektrolit salin məhlulu qoyulur.

İnsanın gündəlik həyatında görmə rahatlığına mənfi təsir göstərən göz uçuşması yoxdursa, müalicə tələb olunmur.