Göz Tənbəlliyi
Göz tənbəlliyi, gözlərin normal fəaliyyətinə maneə olan hər bir halda ortaya
çıxar. Əksər hallarda göz tənbəlliyi qalıcı ola bilər. Ailəsində göz tənbəlliyi
olan uşaqlar, göz həkimi tərəfindən mütləq müayinə edilməlidir. Erken diaqnoz hər
zaman vacibdir.
Göz Tənbəlliyinin Səbəbləri
Çəpgözlük; Ambliyopiyanın (göz tənbəlliyinin) ən çox görülən səbəbidir.
Qaçan göz görüntünü beyinə ötürmür və insan daha yaxşı görən gözünü istifadə
edir.
Refraktiv qüsurlar; Yüksək refraktiv qüsuruna görə bir göz digərindən daha
çox bulanıq görürsə, bu göz görmə inkişafını tamamlayır və tənbəlləşir. Bu,
gözlərdə aydın bir problem olmadığı üçün aşkarlanması ən çətin olan ambliyopiya
növüdür. Ailələr uşaqların gözündə uyğunsuzluq aşkar etdikdə dərhal müayinə etdirir,
lakin bu zaman uşağın yaşı irəlilədiyi üçün gec olur. Buna görə, 4 yaşından
əvvəl bütün uşaqlar, şikayətlərinin olub-olmamasından asılı olmayaraq
müayinədən keçməlidir.
Katarakt şəffaf olmalı olan göz toxumalarındakı bulanıqlıqlığın əsas
səbəblərindəndir. Bu tip ambliyopiya ən sürətlə inkişaf edən ambliyopiyadır.
Buna görə hər yeni doğulmuş uşağa, bir pediatr tərəfindən qırmızı refleks testi
edilməlidir və anormallıq aşkar edilərsə, bir oftalmoloq tərəfindən müayinə
edilməlidir. Çünki bu tip ambliyopiya çox erkən və çox dərindən inkişaf edir.
Anadangəlmə katarakt ən qısa müddətdə cərrahi yolla müalicə olunmalıdır.
Göz Tənbəlliyinin diaqnozu
Uşaqların göz müayinəsi, 3,5-4 yaşından əvvəl olduqca çətindir. Kiçik
uşaqlarda və körpələrdə sağlam gözün həkim tərəfindən əl ilə bağlanması ilə
gözün reaksiyasını qiymətləndirərək göz tənbəlliyi müəyyən edilir. 4 yaşından
əvvəl göz həkimi əsasən bunları edir: gözlərdə hər hansı bir qaçmanın, şəffaf
mühitlərdə hər hansı bir bulanıqlığın olub-olmadığını axtarır, göz bəbəyini
damla ilə genişləndirir və hər iki gözün refraktiv dəyərlərini ölçür.
Buradakı vacib məqam bir gözdə digərindən daha yüksək bir refreaktiv qüsurun
olub-olmamasıdır. Bunun xaricində hər iki gözdəki yüksək refraktiv qüsurlar da nəzərə
alınır. Refraktiv qüsur müayinəsindən əlavə, retina (görmə membranı) və optik
sinir (görmə siniri) müayinəsi də aparılır və müayinə başa çatır.
Göz Tənbəlliyinin müalicəsi
Ambliyopiyada
müalicənin əsas məqsədi, zəif gözün istifadəsinə əsaslanır. Bu, sağlam gözün
xüsusi bir sarğı ilə həftələrlə, bəzən aylarla örtülməsi ilə edilir. Əməliyyatdan
əvvəl müəyyən bir müddətə bağlanma müalicəsi aparılır, əməliyyat tətbiq olunur,
sonra bağlanma bir müddət davam etdirilir. Uşaqlar gözlərinin örtülməsini heç
sevmədiyi üçün bağlama müalicəsini inkar edirlər. Ancaq bir valideyn olaraq, bu
dövr sizin qayğı və səbrinizlə uğurla keçə bilər.